
🌞 Over Fototherapie – Ultraviolet licht en gezondheid
Wat is ultraviolet licht?
Ultraviolet (UV) licht is onzichtbaar licht dat net buiten het zichtbare spectrum valt. De zon zendt drie soorten UV-licht uit:
-
UVA (315–400 nm) → zorgt voor bruining, maar kan huidveroudering en huidkanker veroorzaken.
-
UVB (280–315 nm) → verantwoordelijk voor vitamine D-aanmaak en effectief bij behandeling van huidziekten.
-
UVC (100–280 nm) → bereikt de aarde niet, wordt in laboratoria gebruikt voor sterilisatie.
De atmosfeer blokkeert het grootste deel van het schadelijke UV-licht, maar de UVB-stralen zijn van groot belang voor medische toepassingen.
Waarom UVB belangrijk is
UVB-licht wordt al tientallen jaren gebruikt bij de behandeling van huidaandoeningen zoals psoriasis, vitiligo en atopisch eczeem.
-
Breedband UVB (280–315 nm)
Werd vroeger gebruikt, maar bevatte ook kortere golflengten die roodheid, verbranding en een hoger risico op huidkanker veroorzaakten. -
Smalband UVB (311 nm, TL/01)
Sinds de jaren ’80 de standaard. Straling is geconcentreerd rond 311 nm:
✔ Effectief bij huidziekten
✔ Minder kans op verbranding
✔ Geschikt voor herhaald gebruik, ook thuis
UVB en vitamine D
De huid maakt vitamine D aan bij blootstelling aan UVB-straling (285–315 nm).
-
Vitamine D is cruciaal voor botgezondheid, immuunsysteem en celbescherming.
-
Tekort komt veel voor in Noord-Europa, vooral in herfst en winter.
-
Onderzoek van dr. William Grant (2002) liet zien dat jaarlijks tienduizenden sterfgevallen aan kanker gerelateerd zijn aan vitamine D-tekort, veel meer dan aan huidkanker door zonlicht.
-
Andere studies (dr. Setlow, Brookhaven Lab) wijzen op bescherming tegen tumoren in borst, long, darm en prostaat.
Onze uitgangspunten
De medische wetenschap ontwikkelt zich voortdurend. Dit zijn onze richtlijnen bij gebruik van UV-licht en fototherapie:
-
UVA voor bruinen → niet aanbevolen vanwege lange-termijn bijwerkingen.
-
UVA bij acne → liever rood/blauw licht, veiliger en effectiever.
-
PUVA-therapie → alleen in kliniek, niet geschikt voor thuisgebruik.
-
Smalband UVB (311 nm) → veiligste optie voor thuis, vermijdt schadelijke golflengten.
-
Verstandig gebruik thuis → vaak veiliger dan onbeschermde zonvakanties of zonnebanken.
Fototherapie in de praktijk
Bij een klinische behandeling:
-
U staat enkele keren per week kort voor een lichtcabine.
-
Behandeltijd wordt langzaam opgebouwd om verbranding te voorkomen.
-
Resultaat wordt zichtbaar na enkele weken; een kuur duurt vaak 2–4 maanden.
-
Oogbescherming (bril) en bescherming van geslachtsdelen zijn verplicht.
Thuisbelichting is beschikbaar in de vorm van CE-gecertificeerde smalband UVB-lampen.
Hiermee kan op een veilige, gecontroleerde manier behandeld worden, mits het apparaat correct gebruikt wordt.
Mogelijke bijwerkingen
Zoals bij zonlicht kan ook UVB-lichttherapie nadelen hebben:
-
Roodheid, jeuk of vervelling bij overdosering
-
Huidveroudering bij langdurig gebruik
-
Verhoogde kans op huidkanker bij verkeerd of te intens gebruik
Daarom is juist doseren en veilig gebruik essentieel. Een thuislamp kan hierbij betrouwbaarder en veiliger zijn dan ongecontroleerde blootstelling aan zon of zonnebank.
✨ Conclusie:
Smalband UVB-fototherapie (311 nm) is de veiligste en meest effectieve vorm van lichttherapie voor huidaandoeningen en vitamine D-aanmaak. Met CE-gecertificeerde apparatuur kan dit verantwoord thuis worden toegepast.

Het belang van vitamine D
voor het lichaam
Vitamine D speelt een cruciale rol in meerdere lichaamsprocessen. Het ondersteunt niet alleen de gezondheid van botten door het reguleren van calcium en fosfor in het lichaam, maar het beïnvloedt ook het immuunsysteem, spierfunctie en het cardiovasculaire systeem.
Zonder voldoende vitamine D kan je lichaam geen calcium opnemen, ongeacht hoeveel je ervan binnenkrijgt via je voeding. Dit maakt vitamine D essentieel voor het handhaven van sterke en gezonde botten.
Vitamine D houdt 65-plussers fit
Bronnen:
Het vermijden van blootstelling aan de zon is een risicofactor voor sterfte door alle oorzaken: resultaten van het cohort Melanoom in Zuid-Zweden
P. G. Lindqvist, E. Epstein, M. Landin-Olsson, C. Ingvar, K. Nielsen, De heer Stenbeck, H. Olsson
Tijdschrift voor interne geneeskunde (Bron)
De verboden ingrediënten van zonnebrandcrème en hun impact op de menselijke gezondheid: een systematische review (Bron)
Susie Suh BA, Christine Pham BS, Janellen Smith MD, Natasha A. Mesinkovska MD, PhD
Elke dag een beetje vitamine D halveert je kans op melanoom
Bronnen: